Wie de klassiek Griekse geschiedenis bestudeert, valt al gauw op dat de cultuur aanvankelijk nog al verscholen was. Ik bedoel, alles is cultuur maar ze kan op de achtergrond blijven en ook heel sterk op de voorgrond treden. Dat begon bij de Grieken pas goed toen ze een redelijk fundament aan economische zekerheden kenden. Dat was in die tijd moeilijk want er waren geen geleerd doende economen die zeiden dat het goed was.
Toen begonnen ze ineens potten te beschilderen. Eerst wit op rood, later spaarden ze het rood uit in het wit enzovoorts. Ze werden steeds knapper. Het verloop van de cultuur was overigens tragisch want tegen de tijd dat de befaamde Griekse bierbuik was ontstaan (het woord “obesitas” is Latijn en daar hadden de Grieken toen nog nooit van gehoord), werd de cultuur vulgairder. Acteurs droegen zelfs meer dan mansgrote geslachtsdelen over het podium.
Maar goed…cultuur dus. Alphen aan den Rijn wil graag een echte cultuurtempel. Zoiets is mooi en elke stad die zichzelf respecteert heeft zo’n geval. Zelfs Zoetermeer wil er aan nou en als die stad al in de markt is voor zoiets…
Ik ben er voorstander van, echt waar. Ik vind een Cultuurgebouw prachtig, een goed ding. De cultuur hoort in het sociale leven een belangrijke plaats in te nemen. En..ik vind het ook helemaal niet erg om daar 25 miljoen euro aan te spenderen. Er zijn idiotere dingen waar veel meer geld aan wordt uitgegeven. De JSF is daar in landelijk verband een goed voorbeeld van, die dreigt nu zes cultuurgebouwen per stuk te gaan kosten.
Zo’n cultuurgebouw moet er ook opmerkelijk uitzien, dat je niet denkt dat het een slagerij of een schoenwinkel is. Ook daar ben ik het mee eens. Minder gelukkig ben ik met de inhoud, de intellectuele inhoud. Voor mijn gevoel moet zo’n cultuurpaleis gebaseerd zijn op een helder en zo concreet mogelijk inzicht in functie en plaats van cultuur in de samenleving. Het paleis zou bijvoorbeeld ruimte moeten geven aan amateurkunstbeoefening, veel ruimte. Juist die tak van de cultuur is is uiterst belangrijk voor een gezonde samenleving. Over betekenis van kunst en cultuur in de Alphense samenleving is nog te weinig duidelijk een visie ontwikkeld. Dat kan een reden zijn om nog even van zo’n cultuurgebouw af te zien. Laat het in elk geval niet zo’n object worden waarvan iedereen zegt: “We zien wel hoe het zich ontwikkelt”. Dat is mooi voor een kunstenaar maar niet voor een bestuurder.
Zoals ik in een eerder stuk heb betoogd, is er ook een economische reden om er, voorlopig, van af te zien. Een cultuurgebouw kan onmogelijk worden gezien als een instelling die bijdraagt aan de economische gezondmaking van de samenleving. Een zegen voor sociale en geestelijke gezondheid maar zo goed als onbelangrijk voor de economie. In dat opzicht draagt het alleen bij in de zin dat het belangrijk is voor het gevoel van welbehagen onder de mensen. Op dit moment valt daarvan nog weinig te zien.
Financiering uit liggende gelden, prima maar het vorige artikel en dit in beschouwing nemende, zou ik ermee wachten. Als wethouder zou ik respect afdwingen en waardering willen oogsten door te laten zien dat een verstandig besluit bij mij voorop staat. Het cultuurgebouw kan best even wachten. “Zuerst kommt das Fressen und dann die Moral”, zeggen de Duitsers en helaas is dat maar al te waar. Het eten komt altijd eerst, daar heb je zelfs geen culinaire cultuur voor nodig.
Tot sterkte,
Kaj Elhorst
Stadsdichter Alphen aan den Rijn 